REWALIDACJA
Rewalidacja (łac. validus – silny, sprawny, re – powtórnie) jest szeregiem zabiegów o charakterze dydaktycznym, wychowawczym, leczniczym, których celem jest jak najlepsze przystosowanie dziecka niepełnosprawnego do życia społecznego. Zajęcia rewalidacyjne wiążą się również
z zaspokajaniem potrzeb biologicznych, psychicznych i społecznych, celem umożliwienia dziecku niepełnosprawnemu wszechstronnego rozwoju – na miarę jego możliwości.
Do głównych zadań realizowanych podczas pracy rewalidacyjnej należą:
- kompensacja – zastąpienie zamkniętych, uszkodzonych dróg kontaktów ze światem, aby poznanie zastępować w różny sposób na innych, pośrednich drogach,
- korektura niesprawnie działających narządów upośledzonych, wykorzystując leczenie, uczynnianie, uaktywnianie,
- usprawnianie możliwie wszystkich nietkniętych przez upośledzenie czynności danego dziecka, a więc zasobu najsprawniej działającej funkcji, bez uszkodzeń, bez braków, jakie mają stanowić główną podstawę dla przebiegu działalności rewalidacyjnej.
Każdemu dziecku przysługują 2 godziny zajęć rewalidacyjnych w tygodniu. Metody i formy pracy podczas zajęć dobierane są odpowiednio do indywidualnych potrzeb poszczególnych uczniów niepełnosprawnych.
REHABILITACJA RUCHOWA
Rehabilitacja ruchowa w szkole obejmuje dzieci, które mają odpowiednie zalecenia w opinii
z poradni psychologiczno-pedagogicznej. W założeniu są to zajęcia skupione na stronie motorycznej dzieci. Prowadzący dopasowuje działania terapeutyczne do zaleceń otrzymanych od lekarza lub zapisanych w opinii z poradni. Zajęcia odbywają się w specjalnie przygotowanym pomieszczeniu wyposażonym w przybory i przyrządy konieczne do pracy
w różnego rodzaju dysfunkcjach fizycznych.
LOGOPEDIA
Zajęcia logopedyczne polegają na prowadzeniu różnego rodzaju ćwiczeń językowych, pozwalających na osiągnięcie sukcesu w zakresie usuwania zaburzeń mowy, ułatwieniu dziecku funkcjonowania w grupie i środowisku rodzinnym – zarówno zdrowemu jak również
z niepełnosprawnością intelektualną. Zajęcia te obejmują ćwiczenia korekcyjne w zależności od rodzaju i stopnia zaburzeń mowy. Oprócz ćwiczeń wspomagających artykulację, ćwiczeń oddechowych wykonuje się ćwiczenia i zabawy stymulujące językowy rozwój dzieci, ułatwiające mówienie, czytanie i pisanie. Program zajęć dostosowany jest do indywidualnych potrzeb dziecka. Zajęcia prowadzone są najczęściej systemem jeden na jeden (terapeuta – dziecko).
SOCJOTERAPIA
Zajęcia socjoterapeutyczne są pośrednią formą pomocy, mieszczącą się pomiędzy psychoterapią a psychoedukacją. Adresatami tego rodzaju zajęć są zwykle dzieci z zachowaniami problemowymi, dzieci o różnym stopniu zaburzeń jak i dzieci zdrowe. Jest to niezwykła wartość tej formy pomocy psychologicznej, pozwalająca integrować uczniów, przez co dostarcza większej ilości doświadczeń społecznych. Zajęcia socjoterapeutyczne mają formę ustrukturalizowanych spotkań grupowych, które służą realizacji celów terapeutycznych, edukacyjnych i rozwojowych. Na cele terapeutyczne składa się odreagowanie emocjonalne, przeżycie korektywnych doświadczeń i uczenie się nowych, korzystniejszych dla podmiotu zachowań, dostarczanie doświadczeń korygujących własny obraz na tle grupy, dawanie możliwości doświadczania sukcesu w wyniku wykonania zadania, pokazywanie korzyści wynikających ze współpracy w grupie.
Cel rozwojowy obejmuje takie obszary jak : zaspokajanie potrzeby bezpieczeństwa
i akceptacji u uczestników grupy, zaspakajanie potrzeby przynależności do grupy, zaspakajanie potrzeby aktywności i twórczości, uczenie akceptowanych społecznie sposobów aktywności.
Z kolei cele edukacyjne dotyczą kształcenia umiejętności współpracy i współdziałania
w grupie, nabywania umiejętności wyrażania własnych uczuć, opinii i myśli, uczenia się sposobów rozwiązywania konfliktów, a także poznawania i wchodzenia w różne role społeczne.
TRENING UMIEJĘTNOŚCI SPOŁECZNYCH
Ta forma zajęć terapeutycznych umożliwia dzieciom z autyzmem zmniejszenie deficytów
w zakresie kompetencji społecznych, dzięki czemu mogą one skuteczniej radzić sobie w życiu, także dorosłym. Owa terapia obejmuje: kompetencje społeczne i komunikacyjne, emocje, umiejętności poznawcze, poczucie tożsamości i własnej wartości, a także samoocenę.
Program zajęć terapeutycznych TUS przewiduje naukę dziesięciu podstawowych umiejętności:
- zawierania znajomości
- słuchania
- pytania
- odmawiania
- inicjowania rozmowy
- dyskutowania
- reagowania na krytykę
- jej wyrażania
- radzenia sobie z uczuciami
- odróżniania uczuć i także mówienia komplementów.
W zakresie wyżej wymienionych obszarów wyznaczane są cele terapeutyczne – ogólniejsze
(do pracy na pewien okres) i szczegółowe (na dane spotkanie), dostosowane do indywidualnych potrzeb każdego dziecka bądź grupy. Zajęcia grupowe mają określoną, stałą strukturę i jasne zasady, które ułatwiają osobom ze spektrum autyzmu nabywanie kompetencji społecznych.
ZAJĘCIA KOREKCYJNO – KOMPENSACYJNE
Zajęcia te organizuje się dla uczniów z zaburzeniami i odchyleniami rozwojowymi lub specyficznymi trudnościami w uczeniu się, czyli z dysleksją rozwojową: w formie dysleksji, dysortografii lub dysgrafii.
Celem zajęć korekcyjno – kompensacyjnych jest stymulacja rozwoju i korekta zaburzonych procesów poznawczych warunkujących uczenie się:
- ćwiczenia orientacji przestrzennej;
- ćwiczenia orientacji położenia własnego ciała;
- ćwiczenia percepcji wzrokowej i słuchowej;
- ćwiczenia analizy i syntezy wzrokowo- -słuchowej;
- ćwiczenia sprawności manualnej;
- ćwiczenia rozwijania odporności emocjonalnej, motywacji do pracy, koncentracji uwagi
i pamięci; - ćwiczenia usprawniające proces czytania i pisania z uwzględnieniem ćwiczeń na koncentrację uwagi, spostrzegawczości;
- ćwiczenia kształtujące umiejętność porównywania, segregowania i samokontroli;
- ćwiczenia sprawności ortograficznej – umiejętności zastosowania zasad ortograficznych.
MUZYKOTERAPIA
Muzykoterapia to metoda wykorzystująca wieloraki wpływ muzyki na ustrój psychosomatyczny człowieka. Stanowi niezwykle cenną metodę w pracy z dziećmi w wieku wczesnoszkolnym. W istotę muzykoterapii wpisana jest kreatywność, co oznacza, iż na każdym etapie życia człowieka jest w stanie rozbudzić jego twórczą aktywność, wzbogacając tym samym życie wewnętrzne dziecka, jego psychikę oraz intelekt. Muzykoterapia wykorzystuje i jednoczy elementy innych sztuk – tańca, pantomimy, rysunku czy literatury, wzbogaca metody psychoterapeutyczne, twórczo inspiruje oraz edukuje. Może przybierać formę grupową lub indywidualną – w zależności od liczby uczestników. W metodzie tej wykorzystuje się przede wszystkim mowę, śpiew, ruch, grę na instrumentach, rysowanie oraz malowanie polegające na wszelkiego rodzaju improwizacjach na instrumentach perkusyjnych, a także improwizacjach ruchowych i wokalnych. Muzykoterapia polega też na wsłuchiwaniu się w utwory muzyczne
w sposób swobodny, bez sugerowania treści, często też ukierunkowuje się odbiorców na konkretne tematy. Muzyka kształtuje też umiejętność rozmowy o odczuciach, wyobrażeniach, skojarzeniach. Stosowanie muzykoterapii podczas zajęć z dziećmi pozwala na pozytywne odreagowanie przez nich emocji, umożliwia ekspresję uczuć, których wyrażanie w sposób werbalny nierzadko może wiązać się z trudnościami. Stosowanie tej metody kształtuje u dzieci sprawności percepcyjne ważne dla rozwoju mowy i myślenia, zmusza do skupienia się, kreatywności i otwartości. Muzykoterapia jest formą integracji grupy, uczy wzajemnego współdziałania i mobilizacji przy wykonywaniu wspólnego zadania.
MAŁE FORMY SCENICZNE – integracyjna grupa teatralna „Dwa Światy”
Małgorzata Piróg
Agnieszka Hołysz
„Powiedz mi, a na pewno zapomnę. Pokaż, a jest szansa, że zapamiętam. Pozwól przeżyć, a będę pamiętać całe życie”. /Konfucjusz/
W Szkole Podstawowej Nr 11 z Oddziałami Integracyjnym w Jarosławiu działa integracyjna grupa teatralna pod nazwą„ Dwa Światy”. Jest to wyjątkowy teatr, gdyż uczestniczą w nim dzieci zdrowe oraz ich niepełnosprawni koledzy i koleżanki. Teatr, jak żadna
z pozalekcyjnych form zajęć, uczy wrażliwości, współdziałania i pomaga w usamodzielnianiu się. Stwarza ścisłe więzi między jego twórcami, uczy wzajemnej pomocy i odpowiedzialności za wykonywaną pracę, a jednocześnie rozwija wiarę we własne siły. Poprzez odpowiedni dobór repertuaru budzi uczucia i wyzwala pożądane postawy społeczne. Rozwija wyobraźnię dziecka
i kształtuje u niego postawę twórczą. Ta forma zajęć cieszy się dużym zainteresowaniem naszych uczniów, a także rodziców.
Teatr „Dwa Światy” ma na swoim koncie sporo sukcesów, m.in. występ w XXII, XXIII Przeglądzie Szkolnych Form Teatralnych – Jarosławski Kacperek w MOK-u. Podczas tych występów grupa zajęła III miejsce i otrzymała nagrodę Brązowe Trzewiki Szczęścia oraz nagrodę specjalną dla jednego z aktorów. Grupa przystąpiła również do realizacji projektu ministerialnego: Przemyśl – Eden Sztuki „Od juniora do seniora” z Przemyskim Centrum Kultury i Nauki Zamek. W ramach tego projektu młodzi aktorzy mieli wyjątkową okazję występu na scenie Teatru Fredreum, na Zamku Kazimierzowskim w Przemyślu. Uczestnicy „Dwóch Światów” wzięli również udział w sesji twórczej „Obcuję ze sztuką – Integruję się społecznie”
w ramach projektu: Cykl jednodniowych, integracyjnych warsztatów muzealnych, przeprowadzonych przez pracowników Muzeum Dobranocek ze zbiorów Wojciecha Jamy
w Rzeszowie oraz twórcę animacji dla dzieci – pana Tadeusza Wilkosza.
Teatr to wspaniała przygoda dla naszych dzieci – aktorów, którzy zapewniają radość nie tylko sobie, ale i widzom. Dla dzieci ze specjalnymi potrzebami to forma terapii, która sprawia, że nie czują się gorsi.
